آداب و رسوم شب یلدا در ایران باستان

در طول زمان و با گذشت سالهای بسیاری از شروع جشن در شب یلدا آداب و رسوم این شب بخصوص تغییر زیادی پیدا نکرده و همچنان ایرانیان در شب دور هم جمع شده و میوه های مخصوص شب یلدا و آجیل و خشکبار و تنقلات میخورند و همچنین به گرفتن فال حافظ میپردازند و معمولا تا پاسی از شب بیدارند. 

در گذشته های دور، خانواده ها دور هم گرد هیزم افروخته و بخاری روشن می‌نشینند تا سپیده دم بشارت شکست تاریکی و ظلمت و آمدن روشنایی و گرمی را بدهد، زیرا که به زعم آنان در این شب، تاریکی و سیاهی در اوج خود است. واژه یلدا، از دوران ساسانیان که متمایل به به کارگیری خط (الفبای از راست به چپ) سریانی شده بودند به کار رفته است. در حقیقت یلدا- همان میلاد به معنای زایش- زاد روز یا تولد معنا می شود. که از آن زبان سامی وارد پارسی شده است. باید دانست که هنوز در بسیاری از نقاط ایران مخصوصاً در جنوب و جنوب خاوری برای نامیدن بلندترین شب سال، به جای شب یلدا، واژه مرکب شب چله مورد استفاده قرار میگیرد.

در ایران باستان روز یکم دی ماه به روز خور و یا دی گان نیز نامیده میشد که از آن به روز برابری انسان ها نیز یاد می شد. در این روز همگان از جمله شاه لباس ساده می پوشیدند تا یکسان به نظر آیند و کسی حق دستور دادن به دیگری را نداشت و کارها داوطلبانه انجام می گرفت و کسی تحت امر دیگری نبود. در ضمن یک رسم بسیار عالی نیز داشتند که همگان خود را در قبال آن موظف می دانستند این بود که جنگ و خونریزی در این روز و حتی کشتن حیوانات اهلی برای استفاده از گوشت نیز ممنوع بوده است. این موضوع را نیروهای متخاصم ایرانیان می‌دانستند و در جبهه ها رعایت می کردند و خونریزی موقتاً قطع می شد و بسیار دیده شده که همین قطع موقت جنگ، به صلح طولانی و صفا می انجامید.

تمامی اقوام ایرانی نزدیک به چند هزار سال است که شب یلدا آخرین شب پاییز را که درازترین و تاریکترین شب در طول سال است تا سپیده دم بیدار می‌مانند و در کنار یکدیگر خود را سرگرم می‌دارند تا اندوه غیبت خورشید و تاریکی و سردی روحیهٔ آنان را تضعیف نکند و با به روشنایی گراییدن آسمان به رختخواب روند و زمانی را به استراحت بپردازند. از دیگر مراسمات این شب از دیرباز خرید هدیه خاص شب یلدا ست که معمولا این کادوی خاص را به همسر یا فرزندان خود هدیه می کردند و معمولا سعی بر آن داشتند که این هدایا را شبیه به میوه های مخصوص این شب که انار و هندوانه است دربیاورند. همین امر باعث میشد تا با هر بار دیدن آن به یاد این شب زیاد و به یاد ماندنی بیوفتند.

در رسم و رسومات کهن، بنابر یک سنت دیرینه آیین مهر شاهان ایرانی در روز اول دی‌ماه تاج و تخت شاهی را بر زمین می‌گذاشتند و با جامه‌ای سپید به صحرا می‌رفتند و بر فرشی سپید می‌نشستند. دربان‌ها و نگهبانان کاخ شاهی و همهٔ برده‌ها و خدمت‌کاران در سطح شهر آزاد شده و به‌سان دیگران زندگی می‌کردند. رئیس و مرئوس، پادشاه و مردم عادی همگی یکسان بودند.

خانواده های ایرانی جشن شب یلدا را همچنان برگزار میکنند و با گرد آمدن و شب‌نشینی اعضای خانواده و اقوام در کنار یکدیگر برگزار می‌شود. از رسومات این شب متل‌گویی که نوعی شعرخوانی و داستان‌خوانی است در قدیم اجرا می‌شده‌است به این صورت که خانواده‌ها در این شب گرد می‌آمدند و پیرترها برای همه قصه تعریف می‌کردند.

آیین شب یلدا یا شب چله، همراه با خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون است که همه جنبهٔ نمادین دارند و نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند. این میوه‌ها که اغلب دانه‌های زیادی دارند، نوعی جادوی سرایتی محسوب می‌شوند که انسان‌ها با توسل به برکت‌خیزی و پر دانه بودن آنها، خودشان را نیز مانند آنها برکت‌آور می‌کنند و نیروی باروری را در خویش افزایش می‌دهند. یکی از دغدغه های این شب در دنیای امروزی خرید کادو خاص این شب به دلیل گسترش هنر های دستی و تنوع آنهاست . ما در اینجا قصد داریم به معرفی تعدادی از این کادو خاص شب یلدا بپردازیم .

شیرینی شب یدا

یکی از کادوهای فانتزی که امروزه بسیار باب شده است شیرینی های کوکی است . این شیرینی ها به صورت مدل های کوچک فانتزی و در ابعاد کوچک پخت می شود هنرمندان ما د رگیفت فلو برای این شب کوکی های مخصوصی را طراحی و درت کرده اند که چشم هر ببینده ای را به خود جذب میکند این مدل ها به اشکال هندوانه و برگ های پاییزی هستند و در نوع خود جذابیت خاصی دارند.

از مدل های دیگری کوکی به شکل تخم مرغ های شکسته است که بسیار زیبا و جذاب هستند.

یکی دیگر از مدل های کوکی که مناشب هدیه دادن در این شب است مدل انار و ندانه های بلورین اناری است که هنر مندان ما به ذوق و سلیقه فراوان برای درست کردن آن زمان گذاشته و تقدیم به شما هنر دوستان کرده اند.

کیک شب یلدا

حتما برای شما هم پیش آمده که دوستان و یا افراد خانواده تان در شب یلدا متولد شده باشند و جشن شب یلدا و تولدشان همزمان باشد. پیشنهاد ما برای خرید کادو تولد برای این افراد خرید کیک تولد با تم انار و یا هندوانه است که هم هدیه تولد باشد و هم جشن شب یلدا را تکمیل میکند.